8 kwietnia 2013

ŚWIADKOWIE ZAGŁADY GETTA

Okolice mennicy. Waliców 10/12/14 znajdują się 20 metrów od jednego z dwóch ostałych fragmentów muru getta warszawskiego. W listopadzie 1940 prawie cała ulica Waliców znalazła się w granicach getta, a kiedy żydowską "enklawę" sukcesywnie zmniejszano, a jej granice przesuwano, kamienice i ich lokatorzy byli uczestnikami zakwaterowań oraz wykwaterowań.. ku północy, ku Muranowa, aby w 1943 roku finalnie je zlikwidować, a tych ludzi zabić lub zabrać na Umschlagplatz. Spójrzmy w górę, do nieba. Ta studnia nadal tu jest. To mógłby być ostatni widok żywych. Niebo wewnątrz murów to jedyna część świata, która była wolna. Oni stali na ziemi, a ziemia była piekłem. 

1941 rok przeżył Menachem Kipnis - śpiewak, fotografik, felietonista, znawca muzyki żydowskiej. Mieszkał w kamienicy pod numerem czternastym. Zmarł w maju czterdziestego drugiego roku. Przeżył również Władysław Szlengel, sąsiad Kipnisa - polski poeta pochodzenia żydowskiego. Zginął w czasie powstania w getcie, w bunkrze przy Świętojerskiej 36 dwa lata później. Obaj mieszkali w kamienicy do czasu likwidacji "getta małego". Dzisiaj te trzy kamienie razem oraz kilka po lewej i prawej stronie przecznicy Waliców ostały się po dziś dzień. 1944 rok i Powstanie przetrwało ich jeszcze kilka, ale wyburzono je na przykład na potrzeby budowy osiedla Za Żelazną Bramą. Na północnej ścianie kamienicy "Kipnisa i Szlengela" widnieje napis "Kamień i co?" No właśnie. Prawdopodobnie nico. Rozpadnie się sama już niedługo, a potem zaorają, teren kupi developer i wybuduje tutaj coś nowoczesnego. A nowi lokatorzy będą mieć nad sobą tylko to samo niebo co tamci.

poniżej: ulica Waliców. Budowa muru getta. źródło: 
http://kolejkamarecka.pun.pl/viewtopic.php?pid=10104



 poniżej: Waliców 10, widok z podwórza. 

 poniżej: Waliców 10, widok z bramy na budynek mennicy sąsiadujący z murem getta.

 poniżej: Waliców 12, podwórze.



 poniżej: Waliców 12, brama.


 poniżej: Waliców 14, kamienica, w której mieszkali Menachem Kipnis i Władysław Szlengel.



6 komentarzy:

  1. Ostatnie chwile tej kamienicy. I sąsiedniej zresztą też. Szkoda, bo mogłoby to być fajnie odrestaurowane.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. z tego co wiem, to 10/12 jest pod opieką konserwatora.

      Usuń
  2. Bardzo lubię kamienicę z ostatniego zdjęcia. Cała ulica Waliców jest dobrym motywem do fotografowania, jednak z drugiej strony szkoda że te budynki czeka los wielu warszawskich kamienic.

    OdpowiedzUsuń
  3. jeśli znikną takie kamienice, to warszawa będzie zwykłym miastem bez ducha

    OdpowiedzUsuń
  4. niedawno byłam na spacerze po Waliców organizowanym przez muzeum historii żydów polskich, usłyszałyśmy: wypierdalać z Polski...

    OdpowiedzUsuń